The Language of Chess

برای اینکه بدانیم مهره های در چه موقعیتی از صفحه هستند برای تمامی خانه های شطرنج اسم انتخاب شده است.

مهره ها در امتداد حروف انگلیسی چیده مشوند که از حرف a شروع میشود و به حرف h خاتمه میابد.

در راستای عمودی اعداد قرار دارند که از شماره یک تا هشت نوشته شده است.

اکر مهره ای حرکت کند و به مربع جدیدی برود حرف اول آن مهره و سپس حرف انگلیسی آن خانه و در نهایت شماره عمودی آن مربع به صورت سرهم خوانده میشود.

شاه به انگلیسی کینگ King خوانده میشود و اگر حرکت کند از حرف اول او یعنی K استفاده میشود.

وزیر به انگلیسی کویین Queen به معنی ملکه شناخته میشود و اگر حرکت کند از حرف اول اسمش یعنی Q استفاده میشود.

فیل به انگلیسی بیشاپ Bishop خوانده میشود و اگر حرکت کند از حرف اول او یعنی B استفاده میشود.

قلعه به انگلیسی رووک Rook نامیده میشود و اگر حرکت کند از حرف اول R استفاده میشود.

اسب به انگلیسی نایت Knight نامیده میشود و اگر حرکت کند از حرف دوم او N استفاده میشود زیرا حرف K قبلا توسط شاه گرفته شده است.

سرباز به انگلیسی پاون Pawn خوانده میشود و اگر حرکت کند از هیچ حرفی استفاده نمیشود بلکه فقط اسم خانه ای که او به آنجا رفته است خوانده میشود.

به فرض مثال اگر در هنگام بازی مهره سفید را داشته باشید و سرباز جلوی شاه را دو خانه به جلو ببرید، شما حرکت e4 را انجام داده اید و اگر حریف همان کار شما را انجام بدهد او حرکت e5 را انجام داده است.

پس از حرکت دادن سربازها و وقتی نوبت شما میرسد اکنون اسب نزدیک شاه را به جلو میبرید و به این صورت حرکت Ng3 را انجام داده اید.

اگر حرکت قلعه گیری وقتی که قلعه نزدیک شاه است انجام شود آن را با نماد 0-0 و اگر حرکت قلعه گیری وقتی که قلعه از او دور است انجام داده شود آن را با نماد 0-0-0 نشان داده میشود.

اگر مهره سرباز بتواند تا آخرین خانه جلو برود و به مهره خاصی مثل وزیر ارتقا یابد ابتدا اسم خانه ای که به وزیر تبدیل شده است را مینویسیم، سپس یک علامت مساوی میگذاریم و حرف اول اسم وزیر را مینویسیم، به صورت مثال a1=Q

این حرکات ثبت میشوند که موقعیت دقیق مهره ها مشخص شود و اشتباه یا تقلبی در بازی رخ ندهد.

برای یادگیری بهتر نحوه تعیین جای مهره ها که چگونه ثبت میشوند، حتما ویدیو آموزشی زیر را مشاهده کنید.

Pawn Promotion

شاید سرباز نسبت به سایر مهره ها از قدرت کمتری برخوردار باشند، اما اکر بتوانید آن را تا انتها به جلو ببرید میتوانید آن را به مهره دیگری ارتقا دهید.

سرباز ارتقا داده شده میتواند شامل اسب، فیل، قلعه و یا حتی وزیر باشد.

اگر یک وزیر داشته باشید، میتوانید سرباز خود را ارتقا دهید و دارای دو وزیر شوید.

سرباز به محض رسیدن به آخرین خانه ارتقا داده  میشود.

وقتی بازی به مراحل پایانی نزدیک میشود و بیشتر مهره ها کشته شده اند، سربازها بسیار اهمیت میابند، زیرا میتوانند تا رسیدن به آخرین خانه نفوذ کنند و به وزیر یا سایر مهره های دلخواهتان ارتقا داده شوند.

پس از سربازهای خودتان محافظت کنید زیرا هر چیزی که خوار آید یه روزی به کار آید. 

برای یادگیری بهتر از چگونگی ارتقا دادن سرباز، ویدیو زیر را مشاهده کنید.

♟The Pawn♟

هر بازیکن دارای هشت سرباز در شطرنج میباشد.

سربازها در کنار همدیگر بسیار قدرتمند هستند و بهترین عنصر برای پشتیبانی از سوارها میباشند.

هر سرباز در جای اولیه ای که قرار دارد میتواند یک خانه یا دو خانه به سلیقه بازیکن به جلو پیشروی کند و پس از آن فقط یک خانه به جلو میتواند برود.

اگر در حرکت اولیه سرباز را یک خانه به جلو ببرید، دیگر نمیتوانید او را دو خانه به جلو پیش ببرید.

سربازها فقط میتواند به سمت جلو پیشروی کنند و به عقب برنمیگردند و به چپ و راست نمیروند.

اگر مهره ای مسیر سرباز را سد کرده باشد، آن سرباز دیگر نمیتواند پیشروی کند.

همانطور که گفته شد اگر مهره ای جلوی سرباز باشد، دیگر نمیتواند پیشروی کند ولی اگر مهره ای از حریف به صورت ضربدری در مسیر جلوی سرباز باشد میتواند همانند حرکت فیل او را بزند با این تفاوت که حریف باید دقیقا در کنار سرباز به صورت ضربدری ایستاده باشد و اگر دو خانه فاصله داشته باشد کاری از سرباز بر نمیاید.

اگر مسیر جلوی سرباز گرفته شده باشد ولی مهره ای از حریف در خط ضربدری کنار سرباز قرار بگیرد میتواند او را ضربدری بزند و جایش را بگیرد و به این شکل از مانع رو به رویش عبور کرده و به پیشروی ادامه دهد.

برای دیدن نحوه حرکت سرباز در شطرنج ویدیو زیر را مشاهده کنید.

The King

مهمترین مهره در بازی شطرنج شاه میباشد.

شاه همانند وزیردر تمام جهات حرکت میکند ولی فقط یک خانه میتواند پیشروی کند.

هیچکس نمیتواند شاه شما را از بین ببرد و فناناپذیر است که اصل بازی هم بر همین اساس است و شاه باید کیش و مات شود تا برنده بازی مشخص گردد.

شاه در پایان بازی که بسیاری از مهره ها از بین رفته است بسیار قدرتمند میتواند عمل کند.

شاه شما و شاه حریف نمیتوانند در کنار همدیگر قرار بگیرند و باید یک خانه از هم فاصله داشته باشند.

برای دیدن نحوه حرکت شاه در شطرنج ویدیو زیر را مشاهده کنید.

♛ The Queen ♕

وزیر در بازی شطرنج قدرتمندترین مهره میباشد به طوری اگر غافلگیرانه وزیر را از دست بدهید بهتر است از ادامه بازی انصراف دهید.

وزیر به اندازه 9 سرباز ارزش دارد.

در اصطلاح جهانی به وزیر ملکه (Queen) میگویند.

وزیر میتواند در تمام خانه های اطراف خود تا زمانی که مهره ای در مسیرش نباشد به تعداد نامحدود حرکت کند.

حرکت وزیر مثل قلعه و فیل است و هر مهره ای در مسیرش باشد میتواند او را بزند و جایش را بگیرد.

از آنجایی که مهره وزیر بینهایت قدرتمند است بهتر است در ابتدای بازی او را وارد میدان نکنید زیرا توسط سربازان و سوارهای سبک حریف مورد حمله قرار میگیرد و برای از دست ندادن آن مجبورید دائم در حال فرار باشید.

ابتدا با سربازها و سوارهای سبک مثل فیل و اسب درگیر شوید و در انتها میتوانید سوارهای سنگین خود مثل قلعه ها و وزیر را وارد میدان کنید.

هیچگاه وزیر خود را از دست ندهید مگر اینکه وزیر یا هردو قلعه حریف را بگیرید.

برای مشاهده نحوه حرکت وزیر یا همان ملکه میتوانید ویدیو زیر را مشاهده کنید.

♞ The Knight ♘

در بازی شطرنج شما دارای دو مهره اسب هستید که در بین قلعه و فیل قرار دارند.

هر اسب به اندازه سه مهره سرباز ارزش دارد.

نحوه حرکت اسب نسبت به سایر مهره ها پیچیده تر است و به صورت حرف L حرکت میکند.

به طور مثال اگر اسب در وسط شطرنج باشد دو خانه به بالا و یک خانه به چپ یا راست، دو خانه به راست و یک خانه به بالا یا پایین، دو خانه به پایین و یک خانه به چپ یا راست، دو خانه به چپ و یک خانه به بالا یا پایین حرکت میکند.

حرکت اسب به صورت پرشی است و در طول مسیر حرکتش به کسی آسیب نمیزند و فقط در خانه آخری که فرود می آید اگر مهره حریف در آنجا قرار داشته باشد، میتواند او را بزند و جایش را بگیرد.

اسب تنها مهره ای است که میتوان از روی مهره های حریف  و مهره های خودی بپرد و هیچ مهره ای نمیتواند مسیرش را سد کند.

اسب به دلیل پیچیدگی حرکاتش میتواند بسیار مرگبار عمل کند و استاد تکنیک چنگال در بازی شطرنج است.

برای یادگیری کامل نحوه حرکت اسب در شطرنج ویدیو زیر را مشاهده کنید.

♝ The Bishop ♗

در شطرنج شما دارای دو مهره فیل هستید که یکی بر روی خانه سفید و دیگری بر روی خانه سیاه نشسته است.

هر فیل به اندازه سه سرباز ارزش دارد.

برخلاف حرکت قلعه ها که به شکل علامت مثبت بود، نحوه حرکت فیلها به شکل حرکت ضربدری میباشد.

فیل  به صورت نامحدود میتواند ضربدری حرکت کند تا زمانی که مهره ای مسیرش را سد نکرده باشد.

فیل نمیتواند از روی مهره خودی بپرد و اگر مهره حریف در مسیر حرکتش باشد میتواند او را بزند و جایش را بگیرد.

فیلی که بر روی خانه سیاه قرار دارد فقط بر روی خانه های سیاه حرکت میکند و فیلی که بر روی خانه سفید قرار دارد فقط بر روی خانه های سفید حرکت میکند و هیچگاه وارد مسیر همدیگر نمیشوند.

برای بهتر فهمیدن نحوه حرکت فیل در شطرنج ویدیو زیر را مشاهده کنید.

♖ The Rook ♜

قلعه پس از وزیر مهمترین مهره شما میباشد.

قلعه ارزشی به اندازه پنج سرباز دارد.

نحوه حرکت قلعه در شطرنج به صورت علامت مثبت است یعنی میتواند در چهار جهت بالا، پایین، چپ و راست خود به تعداد نامحدود حرکت کند.

البته قلعه نمیتواند از روی مهره خودی یا مهره حریف عبور کند و اگر مهره حریف در مسیر او باشد میتواند او را از بین ببرد و جای او را بگیرد.

برای بهتر فهمیدن نحوه حرکت قلعه در شطرنج ویدیو زیر را مشاهده کنید.

Setting Up The Board

محیط شطرنج از یک صفحه 64 خانه ای تشکیل شده است.

در مجموع 32 مهره در شطرنج وجود دارد که سهم یک بازیکن 16 مهره سفید و سهم بازیکن دیگر 16 مهره سیاه است.

این 16 مهره که در اختیار شماست شامل 8 سرباز و 2 قلعه و 2 اسب و 2 فیل و یک وزیر و یک شاه میباشد.

برای چیدمان مهره های شطرنج در دو طرف گوشه های پایین صفحه دوتا قلعه خود را قرار میدهید و در کنار قلعه ها دوتا اسب خود را قرار میدهید و در کنار اسب ها هم دو عدد فیل خود را جای گذاری میکنید.

دو خانه در بین مهره هایی که قرار داده اید باقی میماند، اگر دارای شاه سفید هستید آن را روی خانه سیاه بگذارید و اگر شاه سیاه را دارید، آن را بر روی خانه سفید قرار دهید و سپس وزیر را در خانه همرنگ خودش قرار بدهید.

حالا که هشت مهره پایین صفحه را جایگذاری کردید میتوانید هشت مهره سرباز خود را در ردیف دوم در جلوی مهره هایی که چیده بودید، قرار دهید و به این گونه چیدمان شطرنج انجام میشود.

همیشه مهره سفید حرکت اول را انجام میدهد.

برای بهتر فهمیدن چیدمان مهره های شطرنج، ویدیو آموزشی زیر را مشاهده کنید.